وعده های مسئولین درباره احیای دریاچه ارومیه چه زمانی محقق خواهد شد؟ - وبلاگ ساعتچی

به گزارش وبلاگ ساعتچی، دریاچه ارومیه این روز ها حال خوشی ندارد و بدترین روز های خود را سپری می نماید؛ دریاچه ای که شوره زاری بیش نیست و صرفاً نام دریاچه را یدک می کشد.

دریاچه ارومیه که به شوردریا نیز معروف است، در شمال غرب ایران واقع شده است و یکی از بزرگترین دریاچه های دائمی شور جهان، بزرگترین دریاچه خاورمیانه و ششمین دریاچه بزرگ نمکی روی زمین است که در ردیف بیست و پنجمین دریاچه بزرگ جهان از نظر مساحت قرار داشت.

اما سال ها است این دریاچه روی خوش به خود ندیده است، روزی این دریاچه 30 میلیارد متر مکعب آب داشت و شاهد مهاجرت پرندگان مهاجر بود اما اکنون نه خبری از 30 میلیارد مترمکعب آب بوده و نه پرندگان مهاجر؛ کویری است از نمک که از آب خبری نیست.

البته در طی این سال ها مسئولین هم بیکار ننشسته و اقداماتی را انجام دادند، از ستاد احیا گرفته تا هیأت تحقیق و تفحص، از انتقال آب ارس تا رودخانه زاب؛ اما هیچکدام دردی را دوا نکردند چراکه نوش دارو بعد از مرگ سهراب هیچ فایده ای ندارد!

به گفته مسئولین خشکی دریاچه ارومیه ناشی از تغییرات اقلیمی و کاهش بارش هایی است که در سالهای اخیر شاهد آن هستیم و به قولی آسمان مقصر است اما کارشناسان و اساتید دانشگاه علت اصلی آن را سدسازی ها، فرهنگ اشتباه کشاورزی و… می دانند که هیچکدام مربوط به خشکسالی نیست.

ناگفته نماند بنابه گفته سخنگوی صنعت آب، دریاچه ارومیه هنوز به پایین ترین تراز خود که در سال 94 ثبت شده، نرسیده است و خبر خشک شدن آن کذب است!

از وزیر نیرو پرسیدیم چرا حقابه را رعایت نمی نماید!

رئیس سازمان محیط زیست در سفر خود به آذربایجان شرقی در گفت وگو با وبلاگ ساعتچی در رابطه با شرایط دریاچه ارومیه می گوید: مقرر بود در 22 بهمن پارسال رئیس جمهوری سد کانی سیب را افتتاح کند اما به نتیجه رسیدیم که تونل آب انتقال باید تعمیر گردد که اگر تعمیر نمی شد، تمام هزینه ها از بین می رفت.

علی سلاجقه ادامه می دهد: تکمیل تصفیه خانه های شهرهای پیرامونی دریاچه ارومیه 450 میلیارد تومان اعتبار احتیاج دارد که دولت در سال 1401 آن را تأمین می نماید و وزیر نیرو هم قول داده از این پروژه ها حمایت کند.

او می افزاید: از وزیر نیرو پرسیدیم چرا حقابه را رعایت نمی کنید؛ با شماره نامه ها بازی نکنید؛ ریاست جمهوری هم بر این موضوع تاکید کردند چرا که این دولت در پی روش های عملیاتی است.

سلاجقه خاطرنشان می نماید: فاز دوم طرح دریاچه ارومیه نرم افزاری است اما آب فاضلاب، آب منطقه ای و جهاد کشاورزی استان های آذربایجان شرقی و غربی باید پای کار باشند، این پروژه سرمایه ملی کشور است و اعتبارات کافی تخصیص داده شده است.

شرایط دریاچه ارومیه خوب نیست

رئیس هیأت تحقیق و تفحص دریاچه ارومیه از عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در گفت وگویی در این خصوص اظهار می نماید: با نماینده ای که خبر صفر شدن ورودی دریاچه ارومیه را مطرح نموده بود، صحبتی داشتم تا مستندات را ارائه کند؛ او گفت که چنین چیزی نگفته و این خبر را تکذیب کرد.

روح اله متفکر آزاد می افزاید: شرایط دریاچه ارومیه خوب نیست، مساحت فعلی دریاچه با مساحت آن در سال 1394 یکی است و این یعنی دریاچه خشک نشده منتها شرایط خوبی هم ندارد.

او متذکر می گردد: ما در حال پیگیری اجرای دو پروژه زاب و انتقال آب از سد کانی سیب هستیم که می تواند 650 میلیون مترمکعب آب را تأمین کند.

متفکرآزاد ادامه می دهد: پروژه تصفیه خانه های تبریز و ارومیه به شهرستان ها رو به اتمام است که با تمام شدن این پروژه های تصفیه خانه ها نزدیک به 150 تا 200 میلیون مترمکعب انتقال آب انجام می گردد.

او یادآور می گردد: موضوع انتقال آب از حقابه زیستی دریاچه که باید از سدها آزادسازی گردد را در سال آبی تازه پیگیری می کنیم.

او تاکید می نماید: امیدواریم کمتر از یک سال آینده به تراز هیدرولوژیک در دریاچه ارومیه برسیم اما دست یابی به تراز اکولوژیک در فاصله چند ساله میسر خواهد شد.

مسئولین فکر می نمایند زیست بوم نیز تابع دستورات پادگانی است

رئیس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز نیز در رابطه با شرایط دریاچه ارومیه به خبرنگار مهر می گوید: باتوجه به سپری شدن فصل تابستان، از اواخر بهار و کل تابستان بارشی نداشته ایم البته این به منزله خشکسالی نیست چرا که معمولاً رژیم بارشی منطقه آذربایجان، رژیم بارش تابستانه نیست.

دکتر بهروز ساری صراف ادامه می دهد: رژیم بارندگی در آذربایجان بارش بسیار کم در تابستان و با افزایش مقادیر تبخیر بوده که شرایط عادی اقلیم منطقه است اما مشکل دریاچه ارومیه مربوط به سه ماه خشکی نیست؛ از سال 1374 به علت برنامه های بلند پروازانه و غیر محیط زیستی توسعه کشاورزی، سطح آب دریاچه روند نزولی پیدا کرد که گاه در فصولی نسبت به سال قبل بهبود پیدا می کرد اما در کل دریاچه بدترین شرایط خود را سپری می نماید.

او خاطرنشان می نماید: مشکل اصلی دریاچه بهره وری غیر اصولی، استفاده از تکنیک های سنتی انتقال آب، عدم استفاده و سرمایه گذاری در تجهیزات و تکنیک های برداشت آب، فرهنگ کشاورزی غیر علمی، کاشت گونه های پر احتیاج به آب در محدوده دریاچه و تشویق به کشاورزی غیر مالی است که این عوامل بارها گفته شده و بارها هم فراموش شده است.

او متذکر می گردد: مسئولین می گویند باتوجه به خشکسالی های اخیر دریاچه به این روز افتاده است اما درست نیست؛ تکنیک های بهره وری و فرهنگ کشت باید ساماندهی می شد که ارتقا تکنیک های بهره وری محصول یکسال دوسال نیست، چراکه مسئولین مربوطه قدرت و توانایی اصلاح فرهنگ کشاورزی و سیستم های آبرسانی را ندارند، این امر هزینه می خواهد و اراده ای هم به سرمایه گذاری ندارند؛ بنابراین کاری برای احیای واقعی انجام نشده است.

صراف بعلاوه می افزاید: دریاچه ارومیه قابلیت احیا دارد و به لطف الهی احیا هم خواهد شد مشروط به اینکه مداخلات انسانی در جهت منفی نباشد اما اگر رفتارهای نادرست مردم و مسئولین ادامه پیدا کند، نباید امیدوار به احیا بود.

مسئولانی که هنوز هم در حال فکر کردن هستند!

او خاطرنشان می نماید: دریاچه ارومیه سالانه سه میلیارد متر مکعب به آب احتیاج دارد تا احیا گردد درحالیکه تصفیه خانه ها و رودخانه زاب (در صورت اتصال به دریاچه با عنایت مسئولانی که هنوز هم در حال فکر کردن هستند) 700 میلیون متر مکعب از این مقدار را تأمین می نمایند که تنها یک چهارم احتیاج آن را رفع می نماید و به قول حضرت حافظ این جرعه ها کفاف نمی دهد به مستی ما!

او بیان می نماید: دریاچه مانند قلبی است که به وسیله شریان های مختلف به حیات می رسد، شریان ها وقتی قطع شوند نمی توان به احیا رسید؛، احداث سدهای متعدد در حوضه های فرعی و رودخانه های 11 گانه، مانع احیای دریاچه ارومیه است اما هستند نمایندگانی که این امر را نمی پذیرند و در حال کوشش برای احداث سدهای دیگری در حوضه دریاچه هستند.

این استاد دانشگاه بعلاوه یادآور می گردد: مسئولین اکنون ما را وارد جنگ زرگری نموده اند تا باور کنیم صرفاً سازمان محیط زیست یا سازمان آب مسئول احیای دریاچه است درحالیکه همه مسئول هستند، سازمان آب مسئول افزایش جمعیت نیست با سیاست های افزایش جمعیت، با ازدیاد مصرف و احتیاجهای مختلف جمیعت، احتیاج به آب هم افزایش پیدا می نماید اما سازمان آب مجبور است و باید به هر وسیله ای آب مورد احتیاج را تأمین کند که نمونه آن، ندادن حق آبه دریاچه است.

حرف از احیای زیست بوم شوخی به نظر می رسد

او در رابطه با ستاد احیا نیز اضافه می نماید: ستاد احیا در دوره ریاست جمهوری جناب آقای رئیسی به شکل دیگری احیا شد که دیگر آن نیرو، اختیارات و اراده را ندارد، در مجموع دریاچه ارومیه و تمامی واحدهای طبیعی احتیاج به برنامه ریزی دقیق و صادقانه دارند و حاکمیت باید تمامی مسئولین امر (چه در زمان و دوره های گذشته و چه در زمان و دوره فعلی) را مورد سوال قرار دهد و مطالبات مردمی نیز باید به این سمت برود.

او متذکر می گردد: سازمان جهاد کشاورزی مسئول افزایش فراوری محصولات کشاورزی است و زمانی که قانون افزایش محصولات را دستور داده است، دیگر حرف از احیای زیست بوم شوخی به نظر می رسد چراکه احیای زیست بوم در برنامه دیگر سازمان ها، در نظر گرفته نشده است.

صراف اظهار می نماید: سطح آب دریاچه ارومیه تا یک ماه گذشته مانند سال 1394 بود که به کمترین حد خود رسیده بود، مسئولین ادعا می نمایند نسبت به 1394 در شرایط بهتری قرار داریم در حالی که این مقدارها نمی تواند جای 30 میلیارد متر مکعب آب را بگیرد.

او با اشاره به وقوع ریزگردها می گوید: در حال حاضر ریزگردها و غبارهای نمکی، تمامیت کشور ما را درگیر ننموده اند اما در آینده نه چندان دور با آنها روبرو می شویم و هر روز خشکی که سپری می گردد، بر احتمال وقوع غبارهای نمکی می افزاید.

از دوران اشک ریختن بر دریاچه عبور نموده ایم

او تاکید می نماید: همه مسئولین ما در امر احیای دریاچه پاسکاری می نمایند واقعیت ها را بیان نمی نمایند چراکه احیای دریاچه از توان اجرایی آنها دورشده است؛ بنابراین نسل آینده ما باید یاد بگیرد که دریاچه ارومیه را باید روی نقشه سفید ترسیم کند.

رئیس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز یادآور می گردد: وعده وعیدها و برنامه های مسئولین برای احیای دریاچه آنچنان ضعیف است که حتی برای خوشحالی یک روزه هم کافی نیست؛ باید سالانه سه میلیارد متر مکعب آب وارد دریاچه گردد تا با مقدار تبخیر آب از سطح دریاچه مقابله کند اما با 700 میلیون متر مکعب آبی که هنوز وارد دریاچه نشده و با مقدار تبخیری که هنوز با آن مقابله نشده ، نمی توان به احیا امیدوار بود.

او در ادامه بیان می نماید: همه ساله بلافاصله در سرانجام شهریور ماه هوا سرد شده و بارش پاییزه آغاز می شد و سبب می شد تا کشت دیم پاییزه هم بهتر گردد اما پاییز سال جاری از نظر بارندگی ضعیف بوده و احتمالاً زمستان با بارش ضعیف را هم به همراه خواهد داشت.

او متذکر می گردد: اکنون از اشک ریختن بر دریاچه عبور نموده ایم، دریاچه نمادی از سلامت حوزه بود، آب های زیرزمینی و سطحی موجود، توانایی مقابله با افزایش جمعیت را ندارند، معادلات و قوانین حاکم بر زیست بوم با مسائل سیاسی و فرهنگی ما همخوانی ندارد و بشر باید به قانون انرژی و ماده سرخم کند اما مسئولان هنوز هم فکر می نمایند زیست بوم تابع دستورات پادگانی است!

صراف تاکید می نماید: باید مطابق قانون طبیعت حرکت کنیم تا فردا سرزمین را سالم به بچه ها خود تحویل دهیم.

همه ما می دانیم دریاچه ارومیه حال خوشی ندارد، اما سوال مهم این است که چه زمانی وعده دادن های مسئولین تمام شده و به آنها جامه عمل پوشانده می گردد؟

منبع: مهر

وبلاگ ساعتچی آذربایجان غربی ارومیه