کلاف سردرگم توزیع نامناسب کتب درسی؛ مقصر کیست؟ - وبلاگ ساعتچی

به گزارش وبلاگ ساعتچی، یک کارشناس حوزه آموزش و پرورش با اشاره به نرسیدن کتب درسی به دست بعضی دانش آموزان پس از گذشت سه هفته از شروع سال تحصیلی، مهمترین عوامل بروز مسائل در فرایند توزیع کتب درسی را برشمرد و گفت: معتقدم اصلی ترین دلیل توزیع نامناسب کتاب های درسی، عدم پذیرش مسئولیت به وسیله بخشهای مختلف و افراد ذی مدخل است.

محمدحسن نژاد در گفت وگو با وبلاگ ساعتچی، با اشاره به گذشت نزدیک به سه هفته از بازگشایی مدارس و شروع سال تحصیلی اظهار کرد: این در حالی است که هنوز برخی دانش آموزان کتاب درسی ندارند و تعیین نیست چه زمانی این مشکل حل خواهد شد.

وی اضافه نمود: سال تحصیلی 1400- 1401 با همه اما و اگرهایش در همه گیری ویروس کرونا، شروع شد، اما در این میان همچنان یکی از مسائل شروع سال تحصیلی یعنی عدم برخورداری برخی دانش آموزان از کتاب درسی به طور کامل حل نشده است. اینکه چه می شود پس از این همه سال، این همه تجربه و در اختیار داشتن فناوری های نوین باز هم شاهد آن هستیم که در شروع سال تحصیلی برخی دانش آموزان در یک کلاس کتاب دارند و برخی دیگر ندارند و همچنان مشغول پیگیری از مدیر مدرسه، مسئولان ادارات آموزش و پرورش و هر جای دیگر برای دریافت کتاب درسی هستند و پاسخ های مختلفی می شنوند جای تامل دارد.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش در ادامه به برخی علل بروز مسائل در توزیع کتب درسی اشاره نمود و گفت: علت نخست به تعدد سامانه های وزارتی باز می شود.تعدد سامانه ها در وزارت آموزش و پرورش و اتصال سامانه ثبت سفارش کتابهای درسی به این سامانه ها و به روز رسانی های با وقفه چند روزه آنها، باعث شده تا مسائل این سامانه ها که ارتباطی به خانواده ها و الدین پیدا نمی نماید مستقیما به آنها مربوط شود و در دریافت کتاب درسی با مشکل روبرو شوند.

حسن نژاد اضافه نمود: این الزام به ثبت و تایید در سامانه ها باعث شده خانواده ها ندانند که مقصر کتاب نگرفتن فرزندشان در ابتدای سال تحصیلی، چه کسی است و از کجا باید پیگیر شوند.

وی دومین علت را ناهماهنگی بخش های مختلف در وزارت آموزش و پرورش بیان کرد و گفت: در فرایند ثبت سفارش و توزیع کتاب های درسی بخش های مختلفی مانند ادارات کل آموزش و پرورش، منطقه ها و مدیریت های آموزش و پرورش و مدارس دخیل هستند اما باز هم شاهدیم وقتی کتابی به دست دانش آموز نرسیده، هر بخش مشکل را گردن بخش دیگری می اندازد که پیامد آن، سردرگمی والدین است.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش ادامه داد: عدم بهره گیری از توانمندی افراد مجرب در فرایند توزیع کتابها عامل دیگر بروز اشکالات است. بهره مندی از نیروی انسانی تخصصی، مطلع، آشنا به امور و توانمند، متضمن موفقیت در امور است. در آموزش و پرورش افراد توانمند بسیاری وجود دارند، اما برای توزیع کتاب درسی که در طول سال یک مرتبه و به صورت گسترده انجام می شود نیازمند افرادی هستیم که این چرخه را به خوبی بشناسند، به راحتی جلوی توزیع خارج از چرخه را بگیرند، مقتدر و دلسوز باشند و مانند آن. این در حالی است که در این سالها شاهدیم همین افراد که باید وزنه ای برای برطرف مسائل باشند، خود با نا مطلعی شان بر امور، به مسائل اضافه نموده اند.

حسن نژاد با اشاره به بسته بندی ناقص و توزیع سلیقه ای کتب درسی گفت: اولین وظیفه یک مسئول انبار و یا مسئول توزیع، تحویل گرفتن دقیق و توزیع روی ضوابط است، اما شاهدیم که در فرایند توزیع کتاب های درسی بسته بندی های انجام شده از سوی مراجع بالادستی یا ناقص بوده یا عامل توزیع به تعداد درست تحویل نمی گیرد و یا اینکه همین عامل توزیع، کتابها را سلیقه ای و بدون دقت کافی و عدم رعایت ضوابط توزیع می نماید که باعث می شود در یک منطقه علی رغم ثبت کتاب درسی با نام دانش آموز، ببینیم فردی بدون ثبت نام کتاب را تحویل بگیرد و فرد دیگری با داشتن فرم ثبت نام، کتاب هایش را تحویل نگیرد. در این بحث هم نظارت دقیق و مستمر اهمیت به سزایی دارد.

وی اضافه نمود: کم دقتی و ساده انگاری برخی مدیران مدارس را هم نمی توان مدنظر قرار نداد. ثبت در سامانه سیدا و تاییدیه ثبت نام دانش آموزان به منظور ثبت سفارش کتاب های درسی نخستین اصلی است که برای در اختیار قرار دادن کتاب های درسی به دانش آموزان در زمان تعیین و تعریف شده مورد تاکید بود، اما شاهدیم برخی مدیران گاه به علت ساده انگاری، کم دقتی و گاه به علت نامطلعی به فرایند ثبت نام و ثبت سفارش کتاب های درسی باعث می شوند که کتاب ها به موقع به دست دانش آموزان نرسد و برای اینکه این قصور خود را مخفی نمایند آن را به گردن بخش های دیگر می اندازند.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش ادامه داد: یک نمونه عینی این مسئله هم اینکه مدیر مدرسه ای برای تعدادی از دانش آموزان بالاتر خود ثبت سفارش کتاب های درسی انجام داده بود و کتابهایشان را هم تحویل گرفته بود ولی وقتی دید این دانش آموزان ترک تحصیل نموده اند با مراجعه به آموزش و پرورش منطقه خواستار تعویض این کتاب ها با کتابهای پایه های دیگر(موجود در مدرسه اش) آن هم بدون پرداخت هزینه و بدون ثبت در سامانه کتاب های درسی بود که این اقدام نشدنی است.

حسن نژاد به ضعف نظارتی هم اشاره نمود و گفت: وقتی بر کاری خوب نظارت نشود افرادی که در چرخه حضور دارند هر طور که مایل باشند عمل می نمایند و روابط بر ضوابط ارجحیت پیدا می نماید. در این زمینه باید سازمان پژوهش، ارزیابی عملکرد و جوابگویی به شکایات و مرکز حراست به دقت گلوگاه ها را زیر نظر بگیرند تا هیچ روزنه ای در این میان به وجود نیاید و مردم آسیب نبینند.

وی با بیان اینکه همه این بی برنامگی ها، عدم دقت ها، عدم نظارت ها و ... بر مسائل خانواده ها می افزاید و باعث می شود آنها برای گرفتن کتاب درسی که باید در ابتدای مهرماه در اختیار فرزندشان باشد سردرگم باشند و ندانند که چه نمایند و مقصر در این میان کیست، به تاثیر روانی نداشتن کتاب درسی روی دانش آموزان اشاره نمود و گفت: شاید دانش آموزان مبه وسیلهه شور چندانی برای دریافت کتاب های نو نداشته باشند، اما قطعا دانش آموزان سنین پایین تر به ویژه دانش آموزان ابتدایی شور و شوق زیادی دارند تا کتاب های نو خود را هر چه زودتر تحویل گرفته و از داشتن آن لذت ببرند. وقتی این لذت با نداشتن کتاب از بین می رود، تاثیر روانی نامطلوبی روی روحیه دانش آموز ابتدایی که کتاب به دستش نرسیده، می گذارد.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش ادامه داد: آسیب شناسی یک اقدام پس از اجرا، بخش مهمی از موفقیت در اجرای بعدی را تضمین می نماید، به ویژه اگر این فرایند وسیع باشد. همه ساله در مورد ثبت سفارش و توزیع کتابهای درسی آسیب شناسی صورت می گیرد و خلاءهای موجود هم شناسایی می شود، بنابراین انتظار می رود که یک سال بعد این آسیب شناسی به یاری آمده و مسائل کمتر شوند، اما چه می شود که باز هم سال بعد شاهد بروز همان مشکل هستیم؟ مگر این مشکل سال قبل آسیب شناسی نشده بود؟.

حسن نژاد با تاکید بر اینکه معتقدم اصلی ترین علت توزیع نامناسب کتاب های درسی، عدم پذیرش مسئولیت به وسیله بخشهای مختلف و افراد ذی مدخل است گفت: اگر هر فرد و سازمانی خود را مسئول می دانست و در نهایت هم یک نفر جوابگوی اصلی این مسائل می بود، ناچار می شد از همه افراد زیر مجموعه اش موضوع را پیگیری کند و گره این کلاف سردرگم را باز کند تا مردم آسوده تر باشند. امیدواریم شاهد بروز این مسائل در سالهای آینده نباشیم.